Dag 35 Ik ben nog iets vergeten

Ik wil toch nog even wat vertellen over gisteren. Ik heb foto’s op de site gezet van een synagoge.
Begin 1700 vestigden de eerste joodse menen zich in Bourtange en dat werden er steeds meer. Daarom vroegen zij of ze een schuur konden kopen om die tot synagoge te verbouwen. Dat werd goedgekeurd en aldus kwam er een synagoge in de vesting, een kleine maar toch.

Hier kwamen de mensen uit Bourtange zelf maar ook uit de omgeving samen. Tijdens de tweede wereldoorlog zijn er 44 joodse mensen door de Duitsers weggevoerd en maar twee van hen kwamen terug. In de jaren 80 is de voormalige synagoge als museum in gebruik genomen en de plaquette met de namen van de slachtoffers, die op de buitenzijde zit, werd onthuld door de twee overlevenden.

Het bad op de foto is een “Mikwe” maar het is niet het originele bad van de synagoge, dit bad is gebouwd in 2000. Een Mikwe moet minstens 500 liter “stromend” water bevatten dat direct van een natuurlijke bron afkomstig zoals bijvoorbeeld bron- rivier- of zeewater. Verder mag het aangevuld worden met kraanwater. Door onderdompeling wordt men gezuiverd en wordt men geestelijk “rein”. Zowel mannen als vrouwen kunnen het bad gebruiken om “rein” aan de sabbat te kunnen beginnen. Dit rein heeft niets te maken met schoon of vuil zijn maar met de heiligheid van het leven als geschenk van God.

De gebruiken variëren sterk tussen de verschillende richtingen van het jodendom. Voorbeelden zijn::

-       op de dag voor het huwelijk dompelt de bruid zich in de Mikwe;

-       nadat een vrouw een kind heeft gekregen;

-       soms gebruikt een vader de Mikwe voor de besnijdenis van zijn zoon;

-       als iemand zich wil bekeren tot het jodendom moet hij of zij zich, onder toezicht van drie rabbbijnen, onderdompelen;

-       eetgerei dat door niet-joodse mensen werd genaakt moet voor gebruik gezuiverd worden in de Mikwe.

Dit verhaal wil ik jullie toch niet onthouden want het is een belangrijk onderdeel van de vesting van Bourtange.

En dan nog even wat cijfers:

We hebben 7215 km gereden in 33 dagen en daarbij zitten dus niet de kilometers van de grote overtochten, de slaaptrein en de vele kleine ferry’s, minimaal 20. Het aantal tunnels en bruggen hebben we jammer genoeg niet bijgehouden maar dat het er heel veel zijn geweest, dat is zeker. En het aantal kilometers dat we in een tunnel hebben gereden komt waarschijnlijk toch wel uit op 5% dus ongeveer 350 km. En zoals ik al eerder heb vermeld ligt de gemiddelde snelheid in Noorwegen op ongeveer 50 km/uur, als we dat al hebben gehaald. Voordeel daarvan is dat ons benzineverbruik heel netjes is gebleven, gemiddeld 21 km/l.

Wat ook wel heel bijzonder is is dat we zeker de helft van de vakantie niet donker is geworden.